اضطرار از عناوین ثانویه و قواعد مشهور فقهی است که در ابواب مختلف مورد استناد واقع شده و از جنبه های عبادی ،حقوقی و کیفری کار بر داشت و نقش مهمی در رفع حرج و حل مشکلات فردی و اجتماعی دارد . البته فقها عمده ی بحث را در کتاب اطعمه و اشربه آورده اند. ریشه های اضطرار اکراه ، فقیه ،ضرر و ضرورت است . قران در برخی موارد صراحت تکلیف را از مضطر برداشته است . سیره ی عقلا هم اصل قاعده ی اضطرار را مورد تایید و اذعان قرار داده اند . شرایط این قاعده هم به این صورت است که خطر باید مسلم الوقوع باشد یا بوسیله ی خود مضطر ایجاد نشده و مضطر بموجب شرع و قانون مکلف به تحمل ضرر نباشد . اضطرار شخصی است و رفع تکلیف میکند و در تشریع نقش خاصی ندارد . در غیر موارد پیش بینی شده توسط شارع اجازه داده شده تا از احکام عناوین اولی عدول شود و احکام عناوین ثانوی جایگزین آن گردد .
فهرست مطالب
بررسی قاعده ی اضطرار در فقه و حقوق ایران
چکیده
کلید واژه ها
مقدمه
فصل اول : ماهیت اضطرار
اضطرار در لغت
قاعده ی اضطرار در حقوق کیفری
اضطرار در فقه
( قاعده ی اضطرار)
اضطرار و ضرورت
فصل دوم :بررسی ادله ی فقه اضطرار
الف : کتاب
3. اجماع
4.بنای عقلا
فصل سوم : رفع شبهات و مسائلی که در باب اضطرار مطرح است
شرایط واقعه ی اضطراری
فرق بین مصلحت و ضرورت
فرق اضطرار با اکراه
مقایسه ی اضطرار با اجبار
آیا قاعده ی اضطرار علاوه بر رفع تکلیف ( وجوب یا حرمت )جعل حکم نیز می کند ؟
کاربرد قاعده ی اضطرار
نتیجه
منابع
